در بحبوحه تنش های خاورمیانه و غرب آسیا، گمانه زنی ها در مورد مسدود کردن تنگه هرمز، به عنوان یک نقطه بحرانی نفتی توسط ایران، دوباره مطرح شده است و این ادعا وجود دارد که حضور نیروی دریایی آمریکا و اروپا در خلیج فارس میتواند به سرعت با هرگونه تلاش برای محاصره و مختل کردن جریان روزانه بیش از ۲۱ میلیون بشکه نفت، مقابله کنند.
به طور گسترده انتظار می رود دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا سیاست فشار حداکثری را دوباره بر ایران تحمیل کند.
هر بار که تنشها در خاورمیانه تشدید میشود، تحلیلگران بازار نفت به این گمانهزنی بازمیگردند که آیا ایران جرأت تلاش برای بستن تنگه هرمز، حیاتیترین نقطه نفتی جهان را خواهد داشت که 20 درصد از مصرف روزانه نفت جهان از آن عبور میکند.
حمله اکتبر ایران به اسرائیل و پاسخ محدود اسرائیل، گمانه زنی ها را در مورد تأثیر احتمالی محاصره تنگه هرمز توسط ایران احیا کرده است.
علیرغم تهدیدهای خاموش و روشن برای سال ها، ایران هرگز چنین محاصره ای را انجام نداده است و تحلیلگران و کارشناسان ژئوپلیتیک معتقدند که این بار نیز این کار را نخواهد کرد.
بسته شدن مسیر کشتیرانی که بیش از 20 درصد مصرف روزانه نفت از آنجا می گذرد، اتفاقی با احتمال بسیار کم است و این امر هم به صادرکنندگان نفت از منطقه، از جمله خود ایران و هم به همه مصرفکنندگان، بهویژه چین، بزرگترین واردکننده نفت خام جهان، که متکی به عرضه نفت ارزان ایران است، آسیب میرساند.
با این حال حضور گسترده ناوگان دریایی ایالات متحده و اروپا در خلیج فارس و ناوگان پنجم ایالات متحده مستقر در بحرین می تواند به سرعت برای جلوگیری از تلاش برای محاصره ایران حرکت کند.
چین، مشتری اصلی نفت ایران، از محاصره و اختلال در ترافیک نیز خوشحال نخواهد شد، زیرا نرخ حمل و نقل و قیمت نفت افزایش خواهد یافت و بزرگترین واردکننده نفت خام جهان به دلیل عرضه گسترده نفت از سایر تولیدکنندگان خاورمیانه نیز به تنگه هرمز وابسته است.
علاوه بر این، قیمت نفت خام ایران که این روزها به چین می رود، با کمترین تخفیف نسبت به برنت در پنج سال اخیر قیمت گذاری شده است، زیرا بارگیری محموله های ایران در ماه گذشته به دلیل ترس از اینکه اسرائیل تاسیسات انرژی تهران را در پاسخ به حمله موشکی ایران به اسرائیل در اول اکتبر هدف قرار دهد، کاهش یافت.
تحلیلگران می گویند محاصره تنگه هرمز توسط ایران یا تلاش برای این منظور، تنگه باریک بین عمان و ایران که خلیج فارس را به خلیج عمان و دریای عرب متصل می کند، می تواند به راحتی قیمت نفت را به بالای 100 دلار در هر بشکه برساند و به بالاترین حد خود برساند.
با این حال، همین تحلیلگران اختلال در تنگه هرمز را به عنوان یک رویداد کماحتمال در حال حاضر میدانند.
احتمال هرج و مرج ترافیکی در این تنگه کم است، اما اگر وضعیت به بدترین حالت برسد، تأثیر آن زیاد خواهد بود، نه تنها بر قیمت نفت، بلکه بر بازارهای گاز طبیعی نیز تاثیر گذار خواهد بود، زیرا LNG قطر از این خط عبور می کند.
تنگه هرمز که جریان نفت آن به طور متوسط حدود 21 میلیون بشکه در روز است، به درستی به عنوان مهم ترین نقطه انسداد ترانزیت نفت در جهان توصیف می شود، این مسیر اصلی صادرات نفت خاورمیانه به آسیا و شریان اصلی صادرات همه تولیدکنندگان بزرگ منطقه از جمله خود ایران است.
اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده می گوید، در صورت مسدود شدن تنگه هرمز تنها عربستان سعودی و امارات متحده عربی خطوط لوله عملیاتی دارند که می توانند تنگه هرمز را دور بزنند و در صورت بروز اختلال در عرضه، EIA تخمین می زند که حدود 3.5 میلیون بشکه در روز از ظرفیت موثر استفاده نشده از این خطوط لوله می تواند برای دور زدن تنگه هرمز در دسترس باشد.
ایران خط لوله گوره - جاسک و پایانه صادراتی جاسک در خلیج عمان را با یک محموله صادراتی در جولای 2021 افتتاح کرد که ظرفیت خط لوله در آن زمان 300000 بشکه در روز بود، اگرچه ایران از آن زمان تا به حال از این خط لوله استفاده نکرده است.
تصاویر ماهوارهای اخیر (ماه گذشته) نشان داد که ایران تا حدی این تاسیسات را با نفت خام پر کرده است که به عنوان یک پیشرفت قابل توجه در استراتژی صادرات نفت تهران تلقی میشود، جاسک می تواند ایران را قادر سازد تا اتکای خود به این آبراه باریک را کاهش دهد و گزینه هایی را برای کشور آزاد کند. (در صورت اقدام به بستن تنگه هرمز)
مالکیت معنوی مجله انرژی (energymag.ir) علامت تجاری ناشر است... سایر علائم تجاری مورد استفاده در این مقاله متعلق به دارندگان علامت تجاری مربوطه می باشد، ناشر وابسته یا مرتبط با دارندگان علامت تجاری نیست و توسط دارندگان علامت تجاری حمایت، تایید یا ایجاد نشده است، مگر اینکه خلاف آن ذکر شده باشد و هیچ ادعایی از سوی ناشر نسبت به حقوق مربوط به علائم تجاری شخص ثالث وجود ندارد.