چرا استراتژی فشار حداکثری ترامپ بر ایران ممکن است شکست بخورد؟

دونالد ترامپ به کاخ سفید بازگشته است، کمپین فشار حداکثری علیه ایران برای سرنگونی شدید فروش نفت تهران، اما شرایط در سال 2025، مشابه سال 2018 نیست، اگرچه ایران آن زمان روی طناب بود، اما اکنون اوضاع فرق کرده است.

حمایت آمریکا از کمپین‌های اسرائیل علیه مردم فلسطین و لبنان، حمایت محلی از اقدامات ایالات متحده را کاهش داده است، زیرا بسیاری از پایتخت‌های خاورمیانه در مورد فشار حداکثری تردید دارند و احساس می‌کنند که این امر باعث افزایش تنش‌های منطقه‌ای خواهد شد.

عربستان سعودی و ایران از سال 2023، زمانی که برای از سرگیری روابط به توافق رسیدند، به هم نزدیک می شوند و ولیعهد عربستان اخیرا با رئیس جمهور جدید ایران صحبت کرد و روسای نظامی آنها ماه گذشته مذاکرات دفاعی داشتند و این دو کشور در حال افزایش روابط اقتصادی هستند.

رؤسای جمهور امارات متحده عربی و ایران اولین گفتگوی رو در رو خود را در ماه اکتبر برگزار کردند و تجارت امارات و ایران در حال افزایش است و علاوه بر این، قطر (که یک میدان گاز طبیعی با ایران مشترک است) و ایران در تلاش برای گسترش روابط اقتصادی خود هستند.

بازار نفت نیز از سال 2018 تغییر کرده است.

به گزارش آرگوس مدیا، صادرات نفت ایران که در نیمه دوم سال های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ به دلیل تحریم های دوران ترامپ به زیر ۵۰۰ هزار بشکه در روز رسیده بود، از سال ۲۰۲۱ شروع به افزایش کرد و از آن زمان هر سال افزایش یافته است.

ایران شبکه خود را برای دور زدن تحریم‌ها گسترش داده است و ناوگان نفتکش‌های خود را گسترش داده است - بنابراین اگر ایالات متحده دوباره ایران را تحریم کند، متوجه خواهد شد که خریداران باقی مانده کسانی هستند که لزوماً از تحریم‌ها نمی‌ترسند.

مسعود پزشکیان رئیس جمهور پس از انتخاب، برنامه خود را در پیام من به دنیای جدید اعلام کرد و قصد خود را برای تقویت روابط با همسایگان ایران اعلام کرد، او بر نیاز به یک منطقه قوی تاکید کرد، گفت که به گفتگوی سازنده با اروپا امیدوار است، از توافق هسته ای دولت اوباما با ایران انتقاد کرد و از واشنگتن خواست با واقعیت کنار بیاید.

در ماه اکتبر، ترامپ، کاندیدای وقت، اعلام کرد: دوست دارم ایران را بسیار موفق ببینم و تنها چیز این است که آنها نمی توانند سلاح هسته ای داشته باشند، معاون او، جی گفت: این یک حواس پرتی بزرگ از منابع خواهد بود و این برای کشور ما بسیار گران خواهد بود.

اینها نشانه‌های امیدوارکننده‌ای از تمایل به دستیابی به راه‌حل مذاکره است، اما ایالات متحده عادت دارد از تعهدات نامناسب خود، مانند اولین توافق هسته‌ای خود با ایران، کنار بگذارد. (روابط قوی تر ایران با روسیه و چین نیز بر انعطاف پذیری این کشور افزوده است)

در مارس 2021، چین و ایران یک توافقنامه مشارکت راهبردی جامع 25 ساله امضا کردند که روابط دوجانبه را تقویت می کند و شامل سرمایه گذاری 400 میلیارد دلاری در بخش های نفت، گاز، پتروشیمی، حمل و نقل و تولید ایران است و در مقابل، چین عرضه ثابت و با تخفیف نفت ایران را دریافت خواهد کرد.

روسیه هواپیماهای جنگنده سوخو-35، هلیکوپترهای تهاجمی Mi-28 و هواپیماهای آموزشی خلبانی یاک-130 را به ایران عرضه کرده است و ایران پهپاد و موشک های بالستیک به روسیه فرستاده است. (بنا به ادعای کشورهای غربی)

تجارت غیر نظامی نیز در حال افزایش است. مسکو تایمز گزارش می دهد: صادرات روسیه به ایران در سال گذشته 27 درصد افزایش یافت و واردات روسیه از ایران 10 درصد افزایش یافت و هر دو طرف توافق کرده‌اند که تجارت با ارزهای دیگری غیر از دلار آمریکا را افزایش دهند، در حالی که روسیه متعهد شده است که 40 میلیارد دلار در بخش نفت و گاز ایران سرمایه‌گذاری کند.

ایران با وجود مشکلات اقتصادی، بودجه نظامی خود را افزایش داد، این نشان می دهد که مایل به مذاکره با آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA) است - اما نه تحت فشار، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، وقتی به تلویزیون دولتی گفت: هنوز فرصت برای دیپلماسی وجود دارد، هرچند این فرصت زیاد نیست و این یک فرصت محدود است.

در نوامبر، آژانس گزارش داد که ایران در حال اجرای اقداماتی با هدف توقف افزایش ذخایر [اورانیوم نزدیک به بمب] است، هرچند آژانس همچنین خاطرنشان کرد که ایران از آگوست 2024 ذخایر اورانیوم 60 درصد غنی شده خود را 60 درصد افزایش داده است.

اما هیئت آژانس مصمم است تا صبر تهران را بیازماید، زیرا دو روز پس از گزارش آژانس، قطعنامه‌ای را تصویب کرد که ایران را به دلیل همکاری ناکافی با آژانس محکوم کرد.

پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران با بیان اینکه آماده تعامل با آمریکا است، گفت: چه بخواهیم و چه نخواهیم در عرصه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی با آمریکا روبرو خواهیم بود و بهتر است این عرصه را خودمان مدیریت کنیم، روزنامه اصلاح طلب شرق در سرمقاله خود نوشت که پزشکیان باید از اشتباهات گذشته پرهیز کند و یک سیاست عملگرایانه و چندبعدی را در پیش بگیرد، هر چند دیگران شک دارند که در دوران ترامپ هر چیزی تغییر کند.

ترامپ نمی خواهد جنگی را با ایران آغاز کند، زیرا نسبت به تأثیر آن بر اقتصاد ایالات متحده حساس - نگران - است، بنابراین تحریم ها (و حمله گاه به گاه اسرائیل) ممکن است تنها گزینه او باشد، اگر چنین است و اگر اقتصاد ایران و طرح صادرات نفت به اندازه کافی انعطاف‌پذیر باشد و روسیه و چین (در روابط خود با اسران) ثابت بمانند، ممکن است به سال‌ها درگیری سطح پایین نگاه کنیم تا تندروهای آمریکایی و اسرائیلی خوشحال شوند.

هر یک از طرفین فاقد همدلی با طرف مقابل است - نتیجه سالها تبلیغات موفق... در تمام این مدت، تندروها در هر پایتخت، درگیری را کلید تداوم نفوذ خود می‌دانند و از وضعیت موجود پاداش‌های اقتصادی می‌گیرند.

یک ضرب الاجل برای مذاکره با ایران وجود دارد: 18 اکتبر 2025، پایان مکانیسم بازپس‌گیری تحریم‌ها، آخرین فرصت برای قدرت‌های جهانی برای بازگشت به تمام تحریم‌هایی است که در توافق [هسته‌ای] ایران برداشته شد.

اگر ایالات متحده بخواهد یک توافق هسته ای جدید را گسترش دهد که شامل موشک های بالستیک یا سیاست خارجی ایران شود، ایران ممکن است محدودیت های مشابهی را برای سایر کشورهای منطقه پیشنهاد کند و سپس بخواهد که این توافق، معاهده ای برای مقید کردن دولت های آینده ایالات متحده باشد.

طبقه سیاسی آمریکا و دست اندرکاران رسانه ای آن تنها یک استراتژی دارند - تحریم های بیشتر - و برای معاملات صلح آمیز با ایران مجهز نیستند و اگر هر دو طرف واقع بین باشند، تندروها را خنثی کنند و ایران توافقی را به ترامپ پیشنهاد دهد که فکر می کند فقط او توانسته است با ایران توافق کند، ممکن است شاهد صلح، ثبات و فرصت های اقتصادی بیشتر برای جوانان خاورمیانه و آمریکا باشیم.

مالکیت معنوی مجله انرژی (energymag.ir) علامت تجاری ناشر است... سایر علائم تجاری مورد استفاده در این مقاله متعلق به دارندگان علامت تجاری مربوطه می باشد، ناشر وابسته یا مرتبط با دارندگان علامت تجاری نیست و توسط دارندگان علامت تجاری حمایت، تایید یا ایجاد نشده است، مگر اینکه خلاف آن ذکر شده باشد و هیچ ادعایی از سوی ناشر نسبت به حقوق مربوط به علائم تجاری شخص ثالث وجود ندارد.